ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ
Eδώ και πέντε χρόνια, το πρώην εργοστάσιο καπνοβιομηχανίας Ματσάγγου στο Βόλο από έρημος εγκαταλελειμμένος χώρος παίρνει ζωή από ανθρώπους που επέλεξαν να οικειοποιηθούν το κτίριο αναλαμβάνοντας οι ίδιοι τη διαχείριση του.
Μέχρι σήμερα η σχετική νομοθεσία ορίζει το κτίριο Ματσάγγου ως ακίνητο αποκλειστικά πανεπιστημιακής χρήσης. Ωστόσο η πρυτανική αρχή σε συνεργασία με το δήμο και τα τοπικά ιδιωτικά κεφάλαια(σύμπραξη-συμμορία δημοσίου ιδιωτικού τομέα) έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για ‘εκμετάλλευση και αξιοποίηση ’του κτιρίου . Στα στρατηγικά σχέδια των επενδυτών βρίσκεται η εμπορική χρήση του κτιρίου καθώς και η επέκταση των δραστηριοτήτων αυτών στη γύρω περιοχή (δημιουργία πλατείας ή και ιδιωτικού πάρκινγκ ),ενώ μέρος του κτιρίου σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθεί ως ερευνητικό κέντρο του πανεπιστημίου ή ως γραφεία καθηγητών.
Στο πλαίσιο της άκρατης εμπορευματοποίησης, η οποία διευκολύνεται και μέσω των αναδιαρθρώσεων στην εκπαιδευτική διαδικασία (άρθρο 16, νόμος πλαίσιο)επιχειρείται πιο απροκάλυπτα η επέκταση του ιδιωτικού κεφαλαίου και η ταύτιση της δημόσιας ζωής με την κατανάλωση.
Απέναντι σε όλα αυτά οι αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι αποτελούν εμπόδιο στις επιδιώξεις των επιχειρήσεων και των πολιτικών αρχόντων. Οι καταλήψεις ως αυτοοργανωμένα εγχειρήματα λειτουργούν μακριά από εμπορευματικές και ιδιοκτησιακές λογικές, επιχειρώντας τη μετατροπή του ιδιωτικού χώρου σε ανοιχτό δημόσιο μέσω συλλογικών διαδικασιών στη διαχείριση και τις λειτουργίες του.
Επιπλέον, η ίδια η φύση της επανοικειοποίησης ενός χώρου είναι μια πράξη άρνησης απέναντι στην επιβολή ενοικίου και μια απάντηση στο στεγαστικό πρόβλημα. Η προσπάθεια ξεπεράσματος του κυρίαρχου τρόπου ζωής που ευνοεί τον ανταγωνισμό, την παθητικότητα και τις σχέσεις που βασίζονται στην κατανάλωση και το κέρδος αποτελεί στόχο που αναζητεί μονοπάτια επικοινωνίας και με τα υπόλοιπα κοινωνικά κομμάτια..
Την ίδια στιγμή που το κεφάλαιο επεκτείνει τις δραστηριότητες του σε σημεία τα οποία παραμένουν οικονομικά ανεκμετάλλευτα, το πράσινο και οι δημόσιοι χώροι εκλείπουν και στη θέση τους ξεφυτρώνουν τα τσιμεντένια οικοδομήματα του δυτικού πολιτισμού που προσφέρουν έτοιμες λύσεις για κάθε επίπλαστη επιθυμία με μοναδικό αντάλλαγμα το χρήμα. Η διαδικασία αυτή που ονομάζεται «ανάπλαση» επιχειρείται σε διάφορες περιοχές τις Αθήνας (και όχι μόνο). Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι γειτονιές του Κεραμεικού και του Βοτανικού όπου την επέκταση του Μετρό ακολούθησε η κινηματογραφική εκκένωση της κατάληψης Μυλλέρου και Γερμανικού και η εκδίωξη των κατοίκων από συνοικίες του Βοτανικού. Η «αναβάθμιση»αυτών των περιοχών αποτελεί κεντρική επιλογή των κυριάρχων μέσω της εμφάνισης των καταναλωτικών μεγαθηρίων (εστιατόρια, μπαρ, γήπεδα, τράπεζες, γκαλερί, πολυχώροι κατανάλωσης-διασκέδασης )και της εντεινόμενης επιτήρησης και καταστολής με χρήση νέων μέσων παρακολούθησης και αύξησης των αστυνομικών μέτρων(κάμερες, περιπολίες, δημοτική αστυνομία, νυχτερινή προστασία.)
Παρόμοιες κινήσεις από την πλευρά του κεφαλαίου επιχειρούνται και σε άλλα σημεία της πόλης, όπως στον Βύρωνα όπου προγραμματίζεται η δημιουργία πολυόροφου πάρκινγκ στη θέση δημοσίου χώρου (δρόμος, οίκισμα παλιού δημαρχείου), στη Δραπετσώνα με την μετατροπή του παλιού εργοστασίου λιπασμάτων σε εφοπλιστικό κέντρο κ.α..
Στη Θεσσαλονίκη άλλος ένας κοινωνικός χώρος, η κατάληψη Φάμπρικα Υφανέτ προορίζεται για μουσείο στα σχέδια του Υπουργείου πολιτισμού. Ταυτόχρονα όμως οι αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι βρίσκονται στο στόχαστρο του κρατικού μηχανισμού λόγω του διαφορετικού τρόπου ζωής που προτάσσουν, του λόγου που εκφέρουν προς την κοινωνία και της ανατρεπτικής τους δράσης.
Το τελευταίο διάστημα στο Βόλο, με τα τοπικά ΜΜΕ να διαδίδουν πληθώρα συκοφαντικών δημοσιευμάτων για την κατάληψη, οι τοπικοί άρχοντες και υψηλά ιστάμενοι προσπαθούν να αποσπάσουν την απαραίτητη κοινωνική συναίνεση και να δρομολογηθούν έτσι οι τυπικές διαδικασίες για τον αποχαρακτηρισμό της χρήσης του κτιρίου από καθαρά πανεπιστημιακή σε μεικτή.
Απέναντι στα σχέδια αυτά οι καταληψίες της Ματσάγγου απαντούν με καθημερινές παρεμβάσεις και δυναμικές διαμαρτυρίες για την αποτροπή μιας ενδεχόμενης εκκένωσης και παράλληλα κινούνται σε επίπεδο αντιπληροφόρησης της τοπικής κοινωνίας. Για εμάς η στήριξη και η αλληλεγγύη απέναντι στα εγχειρήματα που αντιτάσσονται στις επιβαλλόμενες κοινωνικές συνθήκες δεν είναι παρά αυτονόητη και αναγκαία.
ΟΙ ΓΕΙΤΟΝΙEΣ ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ , ΘΕΛΟΥΝ ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ.
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΛΗΨΙΕΣ ΤΗΣ ΜΑΤΣΑΓΓΟΥ.