Το παράδειγμα του Metro
από άρθρο για την “ασφάλεια” του μετρο στο περιοδικό του μετρο (“μετροραμα”)
Όλοι όσοι χρησιμοποιούν λίγο-πολύ το μετρό ως μέσο μετακίνησης έχουν συναντήσει την ιδιότυπη κατάσταση που επικρατεί εκεί. Άλλωστε πόσο μπορούν να αγνοηθούν οι συνεχείς ηχητικές απαγορεύσεις για το φαγητό και το ποτό, την “παραμονή πίσω απ’την φωτεινή γραμμή δαπέδου”, αλλά και τις προειδοποιήσεις τύπου “προσοχή πορτοφολάδες!” και τ’ αυτοκόλλητα για το κάπνισμα; Ποιός δεν παρατήρησε τις πανταχού παρούσες κάμερες παρακολούθησης, τους ένστολους και ένοπλους “φύλακες της τάξης” (σεκιουριτυ και ειδικοί φρουροί), τους ομοιόμορφα κοστουμαρισμένους υπαλλήλους και (αν μη τι άλλο) ελεγκτές, αλλά και τις σιδερένιες ατομικές θέσεις, τους ανύπαρκτους κάδους σκουπιδιών* εντός των αποβαθρών και την αδιαμφισβήτητη καθαριότητα, τις αστραφτερές διαφημιστικές πινακίδες, τις βιτρίνες με τ’ αρχαιολογικά εκθέματα, τη “μεταλλική” αισθητική και την ethnic chill out μουσική υπόκρουση; Αν όλα αυτά φαίνονται σε κάποιον οικεία και φυσιολογικά, τότε ίσως μιλάμε για κάποιον που (θα’ θελε να) μένει στο παλαιό ψυχικό, είναι στέλεχος κάποιας πολυεθνικής, συχνάζει στο κολωνάκι και ψωνίζει στο the mall. Aν πάλι σε κάποιον άλλο φαίνονται αδιάφορα ή περίεργα, θα αρκούσε απλώς να ξανακοιτάξει το παραπάνω απόσπασμα, για να συνειδητοποιήσει ότι η διαμόρφωση ενός αποστειρωμένου, καλογυαλισμένου και πλήρως ελεγχόμενου περιβάλλοντος είναι αποτέλεσμα εφαρμοσμένης πολιτικής, εν ονόματι “δόγμα της μηδενικής ανοχής”.
Σκοπός όμως του δόγματος είναι η λεγόμενη παροχή αισθήματος ασφάλειας στον πολίτη. Κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται μόνο με απαγορεύσεις, αλλά με προτροπές και την ενεργή συναίνεση του ίδιου. Γιατί άλλωστε μας συμβουλεύουν να μένουμε πίσω απ’την “κόκκινη γραμμή”, να προσέχουμε τα προσωπικά μας αντικείμενα, ν’ανοίγουμε τα παράθυρα, να αποτρέπουμε τους γκραφιτάδες**; Μα γιατί άλλο; Για την ασφάλειά μας, με άλλα λόγια την ασφαλή κυκλοφορία των έμψυχων και άψυχων εμπορευμάτων, τη διασφάλιση της “κανονικότητας”. Γιατί επικρατεί η αστυνομοκρατία και οι κάμερες στους δρόμους, τα καθημερινά αστυνομικά ρεπορτάζ, οι τηλε-διώξεις “τρομοκρατών”, οι τηλε-επιδημίες (νόσος πουλερικών, των χοίρων κ.α); Kι αυτά για την “ασφάλειά” μας δεν ήταν; Τι τυχαία κι αυτά ή είναι “πολιτική”; Η κατασκευή του “δημόσιου αγαθού ασφάλεια” συντελείται από μια χρόνια καλοστημένη προπαγάνδα και έναν συστηματικό βομβαρδισμό μας με εικόνες κοινωνικής ανασφάλειας(απ’τα μμε) με τη συνακόλουθη αφύπνιση φοβικών ανακλαστικών λόγων και πρακτικών(στην κοινωνία), σ’ένα διαρκή φαύλο κύκλο προσφοράς και ζήτησης ασφάλειας – ανασφάλειας.
Το σύστημα ασφάλειας του μετρο, βασισμένο στο μοντέλο της μηδενικής ανοχής όπως είπαμε, βρίσκεται από τους ολυμπιακούς αγώνες του 2004 και μέχρι το 2013 υπό την επίβλεψη του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας***, που εκπόνησε το σχέδιο για λογαριασμό της Αττικο Μετρο Α.Ε. Σύμφωνα με το επίσημο site του κεμεα, το εν λόγω think tank στελεχώνεται από ειδικούς στον τομέα της ασφάλειας και προσωπικό των υπηρεσιών του υπουργείου “προστασίας του πολίτη” ύστερα από έγκριση του αντίστοιχου υπουργού. Στελέχη του στρατού, της αστυνομίας, της ΕΥΠ, πρέσβεις και φυσικά “επιστήμονες και προσωπικότητες με κύρος και εμπειρία σε θέματα σχετικά με τους σκοπούς του ΚΕ.ΜΕ.Α“, όπως οι παντειακοί Ι.Φαρσεδάκης ( καθηγητής εγκληματολογίας) και Χ.Παπασωτηρίου (αν. καθ. διεθνών σπουδών, πρόεδρος του κεμεα από 04/08 ως 02/10) διοικούν και διευθύνουν το κέντρο, πάντα υπό την επίβλεψη του υπ.προ.πο.
Ειδικοί επιστήμονες σε τομείς όπως εγκληματολογία, τα νομικά κ.α είναι που συμβάλλουν στον σχεδιασμό των πολιτικών ασφάλειας για το κράτος και τις επιχειρήσεις καθώς και την έρευνα (αγοράς) και αξιολόγηση των τεχνολογικών “επιτευγμάτων” στο χώρο αυτό, στηριζόμενοι βέβαια στη χρηματοδότηση απ’το κράτος και την Ε.Ε****, αλλά και στην εργασία διαφόρων φοιτητών (τους). Έτσι εντός των δραστηριοτήτων του κεμεα περιλαμβάνεται πρακτική άσκηση προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών στο πλαίσιο της υλοποίησης διπλωματικών και μεταπτυχιακών εργασιών τους ή εκπόνησης διδακτορικών διατριβών και τους δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσουν εκ των έσω αυτό το “ευαγές ίδρυμα”, καθώς και “εκλεκτούς” συναδέλφους με υποτροφίες απ’τα σώματα ασφαλείας, συμμετέχοντας ενεργά στο “έργο” του.
Ένας σωρός λοιπόν από ειδικούς και καλοθελητές απ’τον ακαδημαικό χώρο συνεργάζονται ως κυβερνητικοί υποβολείς για την παροχή αισθήματος ασφάλειας στον πολίτη, αυτό το κακόγουστο ιδεολόγημα που είναι μέρος της πραγματικότητάς μας τα τελευταία χρόνια και δεν είναι το εφεύρημα κάποιου σκοτεινού μυαλού, αλλά το τρέχον μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης του (καπιταλιστικού) συστήματος, είναι το κράτος ασφάλειας που ξεπηδά μέσα απ’τα ερείπια του κράτους πρόνοιας.
