Μη μας εκ-παιδεύετε άλλο

Οι σχέσεις καθηγητή-φοιτητή δε θα μπορούσαν παρά να είναι σχέσεις εξουσίας. Σχέσεις οι οποίες αναπαράγουν τους ρόλους, τις νόρμες και τους κώδικες συμπεριφοράς του συστήματος, προς όφελός του.

Ο δήθεν πιο ανεκτικός χαρακτήρας του καθηγητή στο πανεπιστήμιο είναι η πιο κακόγουστη μπλόφα. Η απόλαυση του να παρακολουθείς το μάθημα όποτε θέλεις, ή να πίνεις καφέ και να καπνίζεις στην αίθουσα, είναι η στάχτη που σου ρίχνουν στα μάτια για να σου κρύψουν τον πραγματικό ρόλο του καθηγητή και της εκ-παίδευσης γενικότερα. Όλες αυτές οι «μικροανοχές» θα γίνουν μη ανεκτές αν κριθεί πως το σύστημα χρειάζεται πειθαρχημένα στελέχη.
Αυτοί που κρίνουν ποιοι φοιτητές είναι κατάλληλοι να στελεχώσουν το σύστημα είναι αυτά τα ανθρωπάκια-τσιράκια των αφεντικών, οι καθηγητές. Αυτοί οι υπαλληλίσκοι παραμυθιάζουν (σε συνδυασμό με την οικογένεια και το σχολείο) τους φοιτητές με ένα λαμπρό μέλλον σε ηγετικά για το σύστημα πόστα, κρύβοντάς τους όμως πως (εκτός από κάποιες «λαμπρές» εξαιρέσεις) θα γίνουν κι αυτοί υπάλληλοι ή άνεργοι.
Ακριβώς αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο οι φοιτητές συχνά όχι μόνο αγνοούν τον εξουσιαστικό ρόλο των καθηγητών αλλά περιβάλλουν με δέος αυτά τα ανθρωπάκια που κατέκτησαν μία έδρα μέσα από ανίαρες κλίκες, σιχαμερές συνωμοσίες, γλειψίματα και συναδελφικά ρουφιανομαχαιρώματα.
Προσδωκόντας, λοιπόν, με παιδιάστικο πείσμα, την υλοποίηση των ονειρόξεών τους για ένα λαμπρό μέλλον, οι φοιτητές προτιμούν να περιβάλλουν με κύρος τους καθηγητές καθώς και ό,τι έχει σχέση με τις σπουδές, παρά να δεχτούν την πραγματικότητα. Έτσι δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη διδασκαλία του καθηγητή, η οποία αποτελεί κακέκτυπο περίληψης παρωχημένων απόψεων.
Απομονωμένος στη θεωρία, ο καθηγητής σε καμία περίπτωση δε γνωρίζει περισσότερα απ’ αυτόν που ασχολείται έμπρακτα, που θέλει πραγματικά από μόνος του να γνωρίσει το αντικείμενο που «διδάσκει» ο καθηγητής.
Ο σκοπός του καθηγητή είναι η απώλεια κάθε κριτικού πνεύματος και η παροχή των πλέον χρήσιμων, για το σύστημα, εφοδίων, ώστε να δημιουργήσει τα πιο κατάλληλα στελέχη για τα αφεντικά του. Οι καθηγητές κατέχουν το Λόγο και τον χρησιμοποιούν σύμφωνα με τις επιταγές της κυρίαρχης ιδεολογίας.
Είναι οι «ειδικοί», που σα σύχρονοι προφήτες έχουν το επίσημο χρίσμα του ορθού λόγου και της αλήθειας.
Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι που στην αίθουσα έρχονται φαινομενικά σε «ρήξη» με το κυρίαρχο σύστημα αξιών. Με τον τρόπο αυτό αποκτούν τη φήμη του «προοδευτικού» και κερδίζουν τη χρήσιμη για την καριέρα τους υποστήριξη των φοιτητών, ενώ περιορίζοντας αυτή τη «ρήξη» στο ρόλο του «προοδευτικού καθηγητή» την αυτοκαταργούν. Αυτή η φαινομενική ρήξη πολύ συχνά παρουσιάζεται με τέτοιον τρόπο ώστε να αποκόβει, να αποδυναμώνει και να δυσφημίζει την ολική ρήξη με το υπάρχον, μέσα από μηχανισμούς όπως αυτός της επαναφομοίωσης και της επιστημολογιοποίησης.
Ο εξουσιαστικός ρόλος του καθηγητή, ενώ είναι πασιφανής ακόμα και σε ένα παιδί του δημοτικού, αγνοείται πλήρως από τους φοιτητές. Είναι διάχυτος στον τρόπο διδασκαλίας. Ο καθηγητής εκεί ψηλά, στο «βασιλικό του θρόνο», περιβαλλόμενος από νέφη κύρους και γοητείας (σαν άλλος… Δίας) βλέπει τα πάντα. Η διάταξη των εδράνων στην αίθουσα είναι τέτοια ώστε να εμποδίζει την ισοδύναμη παρουσία καθηγητή-φοιτητών. Οι φοιτητές κάθονται όλοι μαζί, σαν απρόσωπη, άμορφη μάζα, χωρίς να βλέπει ο ένας τον άλλο, χωρίς να επικοινωνούν μεταξύ τους (θυμίζει κάτι από Πανοπτικόν;) Απέναντι ο καθηγητής, ο «κάτοχος της γνώσης» είναι ο μόνος με τον οποίο μπορούν να συνδιαλλαγούν.
Ο χρόνος που παραχωρεί ο καθηγητής στον φοιτητή για να «αντιπαρατεθεί» είναι περιορισμένος και δεν του επιτρέπει να αναπτύξει το σκεπτικό του. Και συνεπώς, όντας εύκολη λεία ο φοιτητής, η «αντιπαράθεσή» τους θα ενισχύσει το κύρος του καθηγητή, ο οποίος εξάλλου έχει τον τελευταίο λόγο και την επιλογή της τροπής που θα πάρει το μάθημα.
Να λοιπόν ποιοί είναι οι καθηγητές. Είναι οι εχθροί της αμφισβήτησης, είναι αυτοί που μας κρίνουν, είναι αυτοί που καταπιέζουν την εκφραστικότητα και τον αυθορμητισμό μας, είναι αυτοί που κρύβουν πίσω από τους καθαρούς τοίχους τις ενοχές τους, είναι αυτοί που μας απειλούν με πτυχία και βαθμούς, είναι αυτοί που σαν «ειδικοί» λένε στην τηλεόραση τις «απόλυτες αλήθειες» τους.
Όσο κι αν μας παραμυθιάζουν, δε μασάμε…

 

ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΛΟΓΟ, ΚΙ ΕΜΕΙΣ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΛΟΓΟ ΝΑ ΤΟΥΣ ΦΤΥΝΟΥΜΕ